Lâu đài Foix sừng sững phía trên thị trấn, phía sau là dãy Pyrenees.Huy hiệu của Nhà Foix-BéarnGaston Phoebus, từ bản sao Livre de chasse đầu thế kỷ 15 của ông, được sản xuất tại Paris và được lưu giữ tại Thư viện Quốc gia Pháp. (Bibliothèque nationale de France)

Cuộc tranh cãi tiếp tục diễn ra dưới thời con trai và người kế vị của Roger Bernard là Gaston I, người trở thành bá tước vào năm 1302, thừa kế cả Bá quốc Foix và Tử quốc Béarn. Bị lôi kéo vào mối quan hệ với Vua Philippe IV của Pháp, do cuộc đấu tranh với Bá tước xứ Armagnac, Gaston bị giam ở Paris. Ông nhanh chóng lấy lại được tự do và tháp tùng Vua Louis X trong chuyến viễn chinh đến Flanders vào năm 1315, và qua đời khi trở về Pháp cùng năm.[2]

Con trai cả của ông, Gaston II, đã làm hòa với Nhà Armagnac và tham gia vào nhiều cuộc chiến tranh khác nhau ở cả Pháp và Tây Ban Nha, qua đời tại Seville vào năm 1343, và ông được kế vị bởi con trai nhỏ của mình, Gaston III.[2]

Công tước Gaston III (1331–1391), được gọi là Phoebus, phiên bản tiếng La Tinh của Apollo, vì vẻ đẹp trai của ông, là thành viên nổi tiếng nhất của Nhà Foix-Béarn. Giống như cha mình, ông đã hỗ trợ Pháp trong cuộc chiến chống lại nước Anh, được giao nhiệm vụ bảo vệ biên giới Gascony.[2]

Khi vua Pháp là John II, sủng ái Bá tước xứ Armagnac, Gaston từ bỏ sự phục vụ của mình và đi chiến đấu chống lại những kẻ ngoại giáo ở Phổ. Trở về Pháp vào khoảng năm 1357, ông đã giải cứu một số phụ nữ quý tộc khỏi các cuộc tấn công của những người theo Jacquerie tại Meaux, và nhanh chóng gây chiến với Bá tước xứ Armagnac.[2]

Trong cuộc đấu tranh này, ông cũng tấn công Bá tước xứ Poitiers, đại diện hoàng gia ở Languedoc, nhưng nhờ sự can thiệp của Giáo hoàng Innocent VI ông đã làm hòa với bá tước này vào năm 1360. Tuy nhiên, Gaston vẫn tiếp tục chiến đấu chống lại Bá tước xứ Armagnac, và đến năm 1362 thì vị bá tước này bị đánh bại và buộc phải trả tiền chuộc. Cuộc chiến này kéo dài đến năm 1377.[2]

Đầu năm 1380, Bá tước xứ Foix được bổ nhiệm làm thống đốc Languedoc, nhưng khi Charles VI kế vị Charles V làm vua vào cuối năm đó, việc bổ nhiệm này đã bị hủy bỏ. Tuy nhiên, từ chối tuân theo mệnh lệnh của hoàng gia và được sự ủng hộ của các công xã Languedoc, Gaston đã chiến đấu trong khoảng 2 năm chống lại John, công tước xứ Berry, người đã được chọn làm người kế vị ông.[2]

Khi chiến thắng trong trận chiến, ông từ bỏ cuộc đấu tranh và lui về dinh thự của mình, giữ thái độ trung lập và độc lập. Sau đó ông cư trú tại Orthez, thủ đô của Tử quốc Béarn. Năm 1348 Gaston kết hôn với Agnes, con gái của Philip, Bá tước xứ Évreux (mất năm 1343), với vợ ông là Jeanne II, Nữ vương của Navarre. Với Agnes, người mà ông đã ly hôn vào năm 1373, ông có một con trai duy nhất, Gaston, người được cho là đã bị chú của ông, Carlos II của Navarra, xúi giục đầu độc cha mình, và người đã chết vào năm 1381. Có khả năng là anh ta bị cha mình giết chết.[3]

Gaston rất thích săn bắn nhưng không phải là không có niềm yêu thích nghệ thuật và văn học. Hiện có một số bản thảo tuyệt đẹp được thực hiện theo lệnh của ông, và chính ông đã viết một chuyên luận về săn bắn, Livre de chasse, được biết đến bằng tiếng Anh là The Hunting Book. Jean Froissart, người đã mô tả sinh động về triều đình và cách sống của ông tại Orthez ở Béarn, đã nói một cách nhiệt tình về Gaston, rằng: "Tôi chưa bao giờ thấy một người nào giống ông ấy về tính cách, cũng không có hình thức đẹp đẽ, cũng không lịch sự đến thế, và một lần nữa, về mọi mặt anh ấy đều hoàn hảo đến mức không thể khen ngợi quá nhiều".[4]

Không còn con trai hợp pháp, Gaston de Foix dễ dàng bị thuyết phục để thừa kế đất đai của mình cho Vua Charles VI, người nhờ đó đã có được Bá quốc Foix và Tử quốc Béarn khi bá tước qua đời tại Orthez vào năm 1391. Gần như ngay sau cái chết của Gaston, Vua Charles đã trao Bá quốc Foix cho Matthew, Tử tước xứ Castelbon, hậu duệ của Bá tước Gaston I xứ Foix. Khi Matthew qua đời mà không có hậu duệ thừa kế vào năm 1398, đất đai của ông bị Archambault, Bá tước xứ Grailly và Captal de Buch, chồng của chị gái Matthew là Isabella (mất năm 1426), người được xác nhận là Bá tước hợp pháp xứ Foix, chiếm giữ vào năm 1401.[4]